|
"El Quejío"
Jean-Pierre Geelen
Ik vraag periodiek iemand uit de flamencowereld om in de rubriek "El Quejío" een column te schrijven. De onderwerpkeuze is vrij, maar moet uiteraard wel flamenco-gerelateerd zijn. Maar daarbinnen is de inhoud dus vrij.
Deze 14e "column" is geschreven door mediarecensent Jean-Pierre Geelen.
Een korte biografie van Jean-Pierre Geelen:
Jean-Pierre Geelen werd in Zwijndrecht midden in de week op 22 april 1964 geboren en rondt als gevolg daarvan binnenkort zijn 50e levensjaar af. Hij is journalist en columnist en werkte voorheen voor HP/De Tijd en de afgelopen 12,5 jaar bij de Volkskrant. Hij begon er als redacteur maar staat tegenwoordig bekend als mediarecensent.
Hij wordt ook ingezet als jurylid en gecombineerd met zijn recensentenwerk is hij dus gewend om te beoordelen. Zo zat hij in de jury van de Zilveren Nipkowschijf, de LIRA Scenarioprijs, de NTR Radioprijs, in “Nederland vertaalt” (sectie Spaans), de Jan Wolkersprijs en de Stan Storimansprijs.
Hij heeft ook enkele boeken op zijn naam staan:
1995: Bedrog voor beginners
1996: 374 manieren om uw medemens te irriteren
1998: Het Haagse huwelijk
2010: Blinde Vink
2011: Nederland en de Nederlanders (samen met Maarten van Rossem)
Eveneens heeft hij in de achtereenvolgende flamencotijdschriften “Aficionao”, de “Tablao Flamenco” evenals het tegenwoordige “Mundo Flamenco” flamencomuziekalbums gerecenseerd; zijn interesse voor- en kennis van flamenco staan daarmee vast.
Jean-Pierre Geelen (www.dewereldraaitdoor.vara.nl)
En in de hoedanigheid van recensent heb ik hem dan ook gevraagd om een recensie over de website te schrijven. Een mooi moment rond de eerste verjaardag van de site om eens kritisch terug te kijken. En dat kan altijd beter door een ander dan door jezelf…
~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~
Gids door het woud van flamenco
door Jean-Pierre GeelenJe zult maar, op een onbewaakt moment in je leven, gegrepen worden door flamenco en er iets meer over willen weten. Toen mij dat overkwam, eind jaren zeventig, was het zoeken naar een speld in een hooiberg. Met een beetje geluk had de plaatselijke openbare bibliotheek een boek over gitaar, dans of ‘volksmuziek’ waarin een paar alinea’s waren gewijd aan de flamencocultuur. Een schaars artikel in een vaktijdschrift: ik heb ze nog liggen, ik koester zo’n kleinood uit die verweesde jaren van zoeken. In deze jaren van overvloed beland je in ene doolhof van overvloed – de kunst is niet verloren te raken. Tik het trefwoord ‘flamenco’ in op Google, en je hebt binnen enkele seconden 16.200.000 hits op je scherm tevoorschijn getoverd. ‘Flamenco’ op Youtube: 1.330.000 resultaten – aldus de tussenstand begin 2014. Kortom: flamenco is een ondoordringbaar woud geworden, waar je niet uit komt zonder een goede gids. Ik moet bekennen dat ik, hoewel dus al decennia een ongeneeslijke aficionado, de site ElFlamenco.nl tot voor kort niet kende, misschien wel omdat ik in al mijn eigenwijsheid dacht het woud wel te kennen, en geen gids meer nodig te hebben. Nu bleek dat toch weer anders, en ik heb geen spijt van mijn dwaaltocht over de site. Ik mag er hier wat over zeggen, onder de strikte voorwaarde van zowel mij als maker John dat mijn recensie van deze site niet per se mild hoefde te zijn – wel zo eerlijk, voor alle partijen.
|
Natuurlijk: als doorgewinterde liefhebber - door schade en schande wijs geworden via vage grootheden als de nepzigeuner Manitas de Plata, de Duitse showgitarist Ottmar Liebert en het al veel interessantere, wisselende theatergezelschap van Fiesta Gitana - word je niet meer verrast door lemma’s als ‘De geschiedenis van flamenco’ of de rol van de gitaar in de flamenco. Maar je begrijpt natuurlijk dat de geïnteresseerde leek ermee gediend is. Niets mis mee dus. Sterker: zulke thema’s vormen het fundament onder een gedegen website die een gids wil zijn.
Zo ontdekte ik opnieuw dat je nooit uitgeleerd raakt. Niet in het leven, en dus al helemaal niet in de flamenco. Zelf werd ik bijvoorbeeld aangenaam verrast door de omvang van het filmoverzicht in de rubriek ‘Cinema’. Als hedendaagse hongerlijder kende je natuurlijk de heerlijke reeks van Carlos Saura, van ‘Carmen’ tot aan ‘Flamenco, flamenco’. |
Ook ligt natuurlijk Tony Gatlifs ‘Vengo’ al vele jaren in de dvd-lade, evenals een aantal heruitgebrachte concertregistraties van oude flamencohelden. Maar dat de lijst flamencofilms al begon in 1909 met een ‘korte film waarin “El Mochuelo” te zien is die zingt’, was dan weer nieuw voor mij, evenals de tientallen andere films waarin flamenco op een of andere wijze een rol speelt. Helaas ontbreken soms titels en namen van regisseurs, maar met een beetje handig googlen kom je toch weer verder. Voor de verwende gebruiker van nu zou het natuurlijk nóg mooier zijn wanneer het in die lijst wemelde van de linkjes waarmee de oude films te zien zijn, maar de waarheid zal wel zijn dat de oude opnames nooit zijn gedigitaliseerd, en de nieuwere nog muurvast zitten geklonken aan rechtenkwesties.
Nee, dat overzicht heeft ElFlamenco.nl niet zelf geïnventariseerd, maar met toestemming overgenomen van de website esflamenco.com. Daar had je met je gegoogle dus ook zelf op kunnen komen, maar het aardige is toch dat Elflamenco.nl je hiermee vast een weg heeft gekapt door het woud van (betere en slechtere) informatie. Hoewel de site eenvoudig oogt en de uitstraling zelfs (sorry) iets goedkoops heeft, is het toch de inhoudelijke rijkheid die veel goedmaakt. Met het filmoverzicht is die rijkheid weldadig, maar soms schieten de vele overzichten tekort. Zo is mij de lijst van cd’s en boeken (in de rubriek "Dueño") die in de kasten van John prijken te particulier. Het is leuk te herkennen dat ook hij zijn verplichte Camaróns, Cigala’s en Morente’s in de kast heeft staan, maar het zegt niets. Recensies ontbreken, en een complete discografie van de flamenco is het ook niet. Dat laatste vergt een encyclopedische aanpak die haast ondoenlijk is, maar nu hangt het resultaat in tussen overzicht en hobbyisme (waar op zichzelf niets op tegen is). De grootste kunst voor Elflamenco.nl lijkt mij zichtbaar te zijn. De naam is niet de meest logische, maar het domein ‘Flamenco.nl’ was al vergeven. Jammer. Gelukkig had u deze site toch al weten te vinden.
Ook zal het moeilijk zijn de concurrentie met andere sites te doorstaan. Zo is flamenco-world.com voor veel liefhebbers bekend terrein, vol overzichten en biografieën, maar tegelijk een stuk commerciëler. In dat onderscheid lijkt mij een kracht te schuilen voor Elflamenco.nl.
Er zijn meer verschillen. De grootste schat tijdens mijn dwaaltocht vond ik op deze site onder het kopje linksboven: ‘Comunicación’. Vooral onder de rubrieken ‘Radio’ en Televisie’ vond ik waar ik al jaren naar op zoek was: een handzaam overzicht (met linkjes!) van de (soms regionale) programma’s die regelmatig of op vaste tijden flamenco ten gehore brengen.
En zo kan het dus – het blijft een zalig godswonder - dat je met twee muisklikken zomaar belandt bij La Macanita in het programma ‘Duende’ van Onda Jerez RTV. Een optreden – in uitstekende beeldkwaliteit - van gitarist Gerardo Nuñez met bailaora Carmen Cortéz op Patrimonioflamenco.tv. Via de ‘Portal flamenco’ zomaar te gast bij de laatste overwegingen rond de Lampa Minera op Radio Andalucía Información van Canal Sur. Er was een tijd dat je er twee dagen voor moest reizen en dan nog moest je geluk hebben op het juiste tijdstip een radio ter beschikking te hebben – áls je al wist van het bestaan van zender en programma.
Minpuntje: lang niet alle linkjes werken, niet alles is daadwerkelijk terug te zien of te beluisteren, maar toch biedt het overzicht een inkijk in de actuele stand van zaken in de flamenco in de Spaanse media.
Andrés Segovia |
Wat zou ik dat graag gehad hebben toen ik 14 was. Toen kwam ik als puberende huisgitarist vrij per ongeluk in aanraking met iets dat volgens mij flamenco moest zijn. Ik werd er in elk geval door gegrepen, via een EP’tje (voor de jongere lezer: dat was een mini-LP, groter dan een single – van dat hippe vinyl, ja) van de klassieke gitarist Andrés Segovia, die werken van Albéniz en Granados vertolkte. Het geluid was zo krakerig en schel dat ik in al m’n onwetendheid dacht dat het wel flamenco moest zijn. Het timbre zette zich in mijn hoofd, en liet me nooit meer los. |
Platen met goede flamenco bestonden er in Nederland nauwelijks, je kwam in de rekken onder het kopje ‘Spanje’ (soms moest je ook kijken bij ‘Portugal’ of Italië) hooguit verdwaalde exemplaren tegen van inferieure tablao-acts uit de jaren vijftig en (veel meer nog) de eerdergenoemde Manitas de Plata. Die kocht ik, en opnieuw leek het wel flamenco.
Pas na een paar jaar aanmodderen door het glibberige woud van de flamenco begreep ik dat er geen hout deugde van zijn compás, dat zijn rauwe, houterige spel slechts een vage reminiscentie opriep aan ware flamenco, hetgeen de jetset van die tijd (Brigitte Bardot, Picasso, Salvador Dalí) er niet van weerhield zich met hem te encanailleren.
In de rubriek ‘Artistas’ ontbreken de namen van Manitas de Plata en Ottmar Liebert trouwens.
In die details schuilt een kwaliteitskeurmerk.
REAGEER OP DE COLUMN!
Jean-Pierre Geelen
N.a.v. deze recensie heb ik in ieder geval de pagina's TV en Radio ge-update...
~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~
De volgende column verschijnt op 22 februari 2013 en wordt geschreven door Jessica Achten (dansdocente)
|
|