| |
"El Quejío"
Erik Verhoef
Ik vraag periodiek iemand uit de flamencowereld om in de rubriek "El Quejío" een column te schrijven. De onderwerpkeuze is vrij, maar moet uiteraard wel flamenco-gerelateerd zijn. Maar daarbinnen is de inhoud dus vrij.
Deze 30e column is geschreven door flamencogitarist Erik Verhoef.
Een korte biografie van Erik Verhoef:
Erik Verhoef (1979) is gitarist en componist. Hij volgde enkele jaren klassieke gitaarlessen voordat hij tussen 1998 en 2003 aan het Rotterdams Conservatorium studeerde waar hij lessen van Paco Peña kreeg. Hij woonde in Sevilla waar hij lessen nam bij de Fundación Cristina Heeren. Hij is componist/arrangeur, heeft een eigen lespraktijk en speelt o.a. in de duo's Tempranillo en The Acoustics.
~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~
Flamenco en composities
door Erik Verhoef
Creativiteit is voor mij misschien wel de belangrijkste reden geweest om te kiezen voor muziek. Als jong kind al vond ik het geweldig om zelf “muziekjes te maken”, op een speelgoedpiano. Toen ik negen werd, mocht ik een instrument kiezen om te gaan volgen op de muziekschool. Ik koos voor gitaar, niet alleen omdat die klanken op radio en lp mij het meeste aanspraken, maar ook omdat mijn beste vriendje gitaarles had.
Er werd mij duidelijk gemaakt dat het geen eenvoudig instrument was en regelmatig oefenen was dan ook een must. Voor veel kinderen was dat te veel gevraagd, en hoewel ik ook echt wel mindere periodes heb gehad, bleef het instrument mij genoeg boeien om toch steeds op te pakken. Noten lezen vond ik lastig, en mijn overlevingsstrategie werd daarom:
1. goed luisteren en kijken tijdens de les,
2. Eenmaal thuis gekomen niet te lang wachten met oefenen, want anders wist ik het niet meer, en moest ik veel moeite doen om de nootjes te ontcijferen.
Al snel merkte ik dat deze strategie mijn sterke kant werd. Ik had de energie die ik anders in het noten lezen had moeten steken, nu over om op mijn houding, techniek, klankvorming etc. te letten. Enfin, die gitaarlessen liepen best prima. Maar toch ontbrak er iets.
De klassieke gitaarstukken klonken mooi, maar ik wilde toch wat anders. Thuis groeide ik op met platen van de Talking heads, Neil Young, en Graceland (van Paul Simon). Hoe kwamen die artiesten toch op al die muziek? Het antwoord, was uiteraard precies de reden waarom ik op die speelgoedpiano zat te pingelen: Creativiteit. Op de middelbare school, bestond de mogelijkheid om na schooltijd in een bandje te spelen. Ik kocht een elektrische gitaar en na een tijdlang covers te spelen, ging ik songs schrijven.
In deze periode werd het steeds lastiger om de klassieke muziek op de muziekschool leuk te blijven vinden. Op een uitvoering hoorde ik voor het eerst dat mijn docente ook een andere stijl beheerste: Flamencogitaar! Dit was voor mij de ideale vorm van gitaarspelen:
1. Het gebeurde uit het hoofd,
2. Het was zo heerlijk ritmisch en anders,
3. Het klonk zeer geïnspireerd, alsof het ter plekke werd bedacht.
Ik gaf aan dat ik dit graag zou willen leren, en mijn akoestisch gitaarspel kreeg een nieuwe “boost”.
Ik merkte al snel dat de Flamenco die ik leerde, niet geïmproviseerd maar helemaal uitgedacht was.
Het duurde een hele tijd om de ritmes en stijlen eigen te maken, en ik wist dat ik de creativiteit die ik ervoer bij het songwriting niet zomaar kon gaan beleven bij de Flamencogitaar. Wel werd ik steeds beter in opbouw en samenstellingen, alsmede variaties op Compás. Maar pas op het conservatorium durfde ik me gaandeweg steeds meer te wagen aan het schrijven van eigen Falsetas, en variaties.
Mijn eindexamenprogramma bestond voor het overgrote gedeelte uit eigen materiaal. Hoewel ik het mijzelf daar niet echt makkelijk mee had gemaakt; ik was soms vreselijk veel tijd kwijt met componeren, was dit voor mij een heel natuurlijke keuze. |
 |
De composities van toen pasten keurig binnen een Flamencostijl en waren dan ook prima te combineren met traditioneel materiaal. Daardoor voelde ik mij echter wel beperkt in mijn creativiteit. Pas na het conservatorium, ben ik gestopt “te denken in stijlen” om mijn creativiteit vrij te laten.
Het gevolg is dat er stukken kunnen ontstaan die soms weinig met Flamenco te maken hebben. Ikzelf ben daar helemaal happy mee, maar het brengt wel een probleem met zich mee: Het is moeilijk om te zeggen wat voor muziek ik maak. Om als Nederlander voor Flamenco te kiezen is bijzonder om te vertellen, en de verleiding is groot om te zeggen dat ik Flamencogitarist ben. Dat is duidelijker en krachtiger dan alle andere omschrijvingen die ik geprobeerd heb te formuleren. Maar daar ligt meteen het gevaar waar ik en ik denk ook andere Flamencoartiesten, echt voor moeten uitkijken: de gemiddelde Nederlander weet weinig tot niets van Flamenco, of heeft een verkeerd of eenzijdig beeld ervan. Dus moet je heel voorzichtig omgaan met de definitie. Muziek kan geïnspireerd zijn door Flamenco, of Flamenco – invloeden bevatten, maar mag je het dan ook meteen Flamenco noemen? Opnames van Paco de Lucía, Vicente Amigo, Tomatito en Gerardo Nuñez zijn naar mijn mening ritmisch en technisch zeer Flamenco, hoewel vooral voor Tángos, Bulerías en Rumba gekozen wordt. Maar de composities zijn doordrenkt van jazzharmonieën en hier en daar wordt ook echt voor een ander ritme gekozen. Er zijn ook genoeg voorbeelden van mengvormen met andere muziekstijlen. Goede ontwikkelingen, want daar gaat het bij Flamenco toch om. Flamenco was vanaf het begin al een mengvorm en als die ontwikkeling stopt, dan is dat doodzonde.
Maar als iemand mij vraagt: “wat is Flamenco?” Heb ik altijd zin om op 1 been te gaan staan, en te zeggen: “of bedoelde je niet die roze vogel?”
REAGEER OP DE COLUMN!
Erik Verhoef
~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~
De volgende column verschijnt op 23 augustus 2015 en wordt geschreven door Iris Dekker |
|
